Facetartrose, ofwel Spondylartrose, is een vorm van artrose die de facetgewrichten in de wervelkolom aantast. Deze gewrichten bevinden zich tussen de wervels en zorgen voor stabiliteit en flexibiliteit van de rug. Bij facetartrose slijt het kraakbeen in deze gewrichten, wat leidt tot pijn en stijfheid. Het is een degeneratieve aandoening die vaak voorkomt bij oudere mensen, maar kan ook jongere mensen treffen.
Facetartrose betekenis
De betekenis van facetartrose ligt in de naam zelf. ‘Facet’ verwijst naar de facetgewrichten, kleine gewrichten die elke wervel verbinden. ‘Artrose‘ betekent slijtage van kraakbeen. Facetartrose betekent dus slijtage van de kraakbeenlaag in de facetgewrichten. Dit leidt tot bot-op-bot contact, wat pijn en ontsteking veroorzaakt. Het is een veel voorkomende oorzaak van lage rugpijn.
Laag lumbaal: een veel voorkomende locatie
Facetartrose komt vaak voor in het lage lumbale gedeelte van de wervelkolom. Dit is het onderste deel van de rug, waar de meeste beweging en belasting plaatsvindt. Facetartrose laag lumbaal betekent dat de slijtage plaatsvindt in de onderste wervels, meestal tussen L4 en S1. Deze locatie is vatbaar voor slijtage door de constante belasting en beweging die dit deel van de rug moet verdragen.
Mensen met facetartrose laag lumbaal ervaren vaak pijn in de onderrug, die kan uitstralen naar de billen en benen. De pijn kan verergeren door lang staan, zitten of zware activiteiten. Rust en lichte beweging kunnen de symptomen verlichten, maar in ernstige gevallen kan medische interventie nodig zijn.
De rol van leeftijd
Facetartrose is sterk geassocieerd met leeftijd. Naarmate mensen ouder worden, neemt de kans op het ontwikkelen van facetartrose toe. Dit komt doordat het kraakbeen in de gewrichten na verloop van tijd slijt. Facetartrose leeftijd is een belangrijke factor, omdat de slijtage meestal begint bij mensen boven de 50 jaar. Echter, jongere mensen kunnen ook getroffen worden, vooral als ze een geschiedenis van rugblessures of overbelasting hebben.
Naast leeftijd spelen andere factoren ook een rol bij de ontwikkeling van facetartrose. Obesitas, een slechte houding en zware lichamelijke arbeid kunnen de slijtage versnellen. Erfelijkheid kan ook een rol spelen; als artrose in de familie voorkomt, is de kans groter dat iemand het ontwikkelt.
Symptomen en diagnose
De symptomen van facetartrose variëren, maar de meest voorkomende zijn lage rugpijn en stijfheid. De pijn kan chronisch zijn of in episodes optreden. Andere symptomen kunnen zijn:
- Pijn die verergert bij het buigen of draaien van de rug
- Gevoeligheid rond de wervelkolom
- Spierstijfheid na een periode van inactiviteit
- Een ‘krakend’ gevoel in de rug
Om facetartrose te diagnosticeren, zal een arts een lichamelijk onderzoek uitvoeren en de medische geschiedenis van de patiënt bekijken. Beeldvormende onderzoeken zoals röntgenfoto’s, MRI of CT-scans kunnen worden gebruikt om de mate van slijtage en de betrokken gewrichten te beoordelen.
Behandelingen
Er is geen genezing voor facetartrose, maar de symptomen kunnen worden beheerd. Behandelingsopties variëren afhankelijk van de ernst van de symptomen en de individuele behoeften van de patiënt. Enkele gangbare behandelingen zijn:
- Medicatie: Pijnstillers en ontstekingsremmers kunnen helpen bij het verlichten van pijn en ontsteking.
- Fysiotherapie: Specifieke oefeningen kunnen de rugspieren versterken en de flexibiliteit verbeteren, wat de belasting van de facetgewrichten kan verminderen.
- Leefstijlveranderingen: Afvallen, een goede houding aannemen en regelmatige lichaamsbeweging kunnen de symptomen verminderen.
- Injecties: In sommige gevallen kunnen corticosteroïde-injecties in de gewrichten helpen om ontsteking en pijn te verminderen.
- Chirurgie: In ernstige gevallen kan een operatie nodig zijn om de gewrichten te stabiliseren of om beschadigd weefsel te verwijderen.
Het is belangrijk om met een arts te overleggen over de beste behandelingsopties voor jouw situatie. Door een combinatie van behandelingen en aanpassingen in de levensstijl kunnen veel mensen met facetartrose een actieve en pijnvrije levensstijl behouden.
Facetartrose kan een grote impact hebben op de kwaliteit van leven, maar met de juiste aanpak en behandeling is het mogelijk om de symptomen te beheersen en de ruggezondheid te verbeteren.