De toekomst voor de zelfstandigen zonder personeel (zzp’ers) in de zorgsector ziet er onzeker uit. Vanaf 1 januari 2025 gaat de Belastingdienst strenger controleren op schijnzelfstandigheid, en dit kan grote gevolgen hebben voor de ruim 200.000 zorgverleners die momenteel als zzp’er actief zijn.
De maatregel komt op een moment dat de zorgsector al kampt met grote tekorten en de druk op verpleeghuizen en ziekenhuizen enorm is. Wat kunnen we verwachten van deze veranderingen?
Gaan zzp’ers massaal de zorgsector verlaten, en wat betekent dit voor de kwaliteit van de zorg?
Zijn de nieuwe regels een zorg voor zzp’ers?
De invoering van de striktere handhaving op de Wet DBA (Deregulering Beoordeling Arbeidsrelaties) heeft tot veel onrust geleid onder zorg-zzp’ers. Hoewel de wet al langer bestaat, werd deze nauwelijks gehandhaafd. Vanaf 2025 gaat de Belastingdienst echter actief controleren of zelfstandigen wel écht zelfstandig zijn.
Dit houdt in dat men vooral gaat kijken of zzp’ers hetzelfde werk doen als medewerkers in loondienst en of er sprake is van een gezagsrelatie met hun opdrachtgever.
Voor veel zorgmedewerkers kan dit betekenen dat zij worden gezien als schijnzelfstandigen.
Vakbonden en zorgorganisaties juichen de verandering toe. Zij menen dat er te veel zzp’ers zijn en dat dit heeft geleid tot verschraling van de zorg. Zo klaagt het personeel in verpleeghuizen over de wisselende gezichten van zzp’ers die steeds tijdelijk ingezet worden. Het vaste personeel heeft meer affiniteit met bewoners en kan daardoor betere zorg leveren, zo luidt de redenering. Toch is de vraag of dit een oplossing biedt voor de zorgtekorten die verwacht worden in de komende jaren.
De druk op verpleeghuizen en ziekenhuizen
Volgens onderzoek van ABF Research zal het tekort aan zorgmedewerkers in 2031 oplopen tot een schrikbarende 135.000 werknemers. Vooral verpleeghuizen en ziekenhuizen zullen hieronder lijden, met een verwacht tekort van respectievelijk 51.000 en 24.000 medewerkers.
Als de nieuwe regels ervoor zorgen dat zzp’ers niet meer in de zorg kunnen blijven werken, zal dit tekort alleen maar groter worden.
Ziekenhuizen en verpleeghuizen staan nu al onder druk door het hoge verloop van zorgverleners, en het verlies van ervaren zzp’ers kan deze druk verder opvoeren.
Waarom kiezen zorgverleners voor zzp?
Veel zorgverleners kiezen er bewust voor om zzp’er te worden. De vrijheid om zelf te bepalen wanneer je werkt, en vaak ook een hoger salaris, zijn belangrijke redenen om de overstap te maken vanuit loondienst.
De ‘roostermakers zijn leading’ in loondienst, zoals vaak wordt gezegd, terwijl zzp’ers meer zeggenschap hebben over hun werktijden.
Daarnaast speelt de beloning een grote rol; als zelfstandige kan het inkomen soms aanzienlijk hoger zijn dan in loondienst. Het is belangrijk om hierbij op te merken dat zzp’ers ook de nadelen kennen. Zo zijn ze niet automatisch verzekerd bij ziekte en bouwen ze geen pensioen op.
Wat betekent de nieuwe regelgeving voor de toekomst?
De strengere controle op schijnzelfstandigheid kan grote gevolgen hebben voor de zorgsector. Een groot deel van de zorg-zzp’ers dreigt de zorg te verlaten als zij gedwongen worden om weer in loondienst te gaan. Voor sommige zorginstellingen is de onzekerheid rondom de nieuwe regelgeving al reden om voorlopig geen nieuwe zzp’ers aan te nemen. De angst voor boetes als blijkt dat zzp’ers eigenlijk in loondienst zouden moeten werken, zorgt voor voorzichtigheid.
Aan de andere kant is er ook begrip voor de maatregel. De zorgsector is een essentieel onderdeel van de samenleving, en er moet voorkomen worden dat de zorg ‘uitgehold’ wordt door een te groot aandeel zzp’ers die tijdelijk werken en geen vaste banden opbouwen met patiënten. Echter, met de grote tekorten die op de loer liggen, is de vraag gerechtvaardigd of dit de juiste oplossing is.
Leestips: Wat doet een kPNI therapeut of een orthomoleculair arts?
De voordelen van zzp’er zijn in de zorg
Ondanks de uitdagingen (die komen) blijft het zzp-schap aantrekkelijk voor veel zorgverleners. De vrijheid om zelf te bepalen wanneer je werkt en welke opdrachten je aanneemt, zorgt ervoor dat veel mensen niet terug willen naar loondienst. Ook is de financiële beloning vaak aantrekkelijker, wat een belangrijke drijfveer is om zelfstandig te blijven werken. De flexibiliteit en vrijheid die het zzp-schap biedt, zijn voor zorgverleners die meer controle willen over hun werkplanning een grote plus.
Waar moet je aan denken als je zzp’er wordt in de zorg?
Als je als zzp’er in de zorg aan de slag wilt, zijn er een aantal zaken die je goed moet regelen. Zo is het belangrijk om jezelf in te schrijven bij de Kamer van Koophandel (KvK) en een KvK postadres te hebben voor je zakelijke correspondentie. Daarnaast moet je denken aan:
- Het afsluiten van verzekeringen, zoals een arbeidsongeschiktheidsverzekering.
- Het regelen van je pensioen, omdat dit niet automatisch wordt opgebouwd.
- Het opzetten van een goede administratie voor belasting en facturatie.
- Zorg voor een duidelijk contract met opdrachtgevers om misverstanden te voorkomen.
Met deze voorbereidingen kun je als zelfstandige succesvol en goed georganiseerd aan de slag in de zorg.
Wat vind jij?
De toekomst van de zzp’er in de zorg is onzeker en het is de vraag of de nieuwe regelgeving daadwerkelijk zal leiden tot betere zorg.
Hoe denk jij dat deze veranderingen de zorgsector zullen beïnvloeden? Moeten we vasthouden aan meer vaste contracten of juist blijven vertrouwen op de flexibiliteit van zzp’ers?